İHRACAT FATURASININ İŞ AKIŞI VE ROLLER

İhracat faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 4 farklı rol vardır: Faturayı düzenleyen(Mükellef), Özel Entegratör ya da GİB Portal vasıtası ile düzenlediği faturayı Merkeze-GİB’e iletir. Fatura GİB tarafından Gümrük Ticaret Bakanlığı’na iletilir.

1. Fatura Düzenleyen – Satıcı Kurum
2. Merkez – Gelir İdaresi Başkanlığı
3. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
4. Alıcı Kurum

Normal şartlarda bir e-Faturada Fatura Düzenleyen(Satıcı Kurum), Merkez(GİB), Alıcı Kurum yer almaktadır. ihracat kapsamında düzenlenen e-Faturaya Gümrük ve Ticaret Bakanlığı dahil olmuştur. İhracat e-Faturalarında ki, alıcı kurum ise e-Faturayı kendi ülkesindeki işlemler için satıcıdan talep edebilecek taraftır. Teknik olarak bakıldığında ihracat e-Faturasında ki alıcı taraf aslında Gümrük Ticaret Bakanlığıdır. Fatura GİB’e, GİB tarafından da Gümrük Ticaret Bakanlığı’na iletilir. Alıcı tarafın faturayı talep etmesi ya da etmemesi e-Fatura sisteminden bağımsız bir işleyiştir. Alıcı taraf fatura üzerinde sadece bilgileriyle yer alır.
İşleyişi kavrayabilmek için Gümrük Ticaret Bakanlığı’nın rolüne ve birkaç senaryoya göz atmak faydalı olacaktır.

Gümrük Ticaret Bakanlığı e-Faturayı;

1. Elektronik ortamda sistemine alır.
2. Alınan fatura için, 23 haneli bir referans numarası üretir.
3. 23 haneli referans numarasını Gümrük ve Ticaret Bakanlığı portalı aracılığıyla ihracat faturasını düzenleyen yükümlüye bildirir.
4. Bildirilen 23 haneli referans numarası ile belge tarihi gümrük beyannamesinin 44 no’lu kutusunda “Belge Referans No” ve “Belge Tarihi” alanlarında yükümlü tarafından beyan edilir.
5. Gümrük beyannamesinin tescilinden önce / sonra faturada değişiklik yapılması gerektiğinde, değişiklik yapılacak olan fatura ve bu fatura için alınan referans numarası iptal edilir. İptal edilen fatura için alınan referans numarası beyannamenin tescilinde kullanılamaz.
6. Gümrük işlemleri mevzuat dahilinde tamamlanır.

SENARYOLAR

Senaryo 1) e-Fatura GTB sistemine düştükten ve faturadaki kalemlerin GTB tarafından kontrolü gerçekleştikten sonra uygun görülürse Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilip malların yurt dışı çıkışının gerçekleşmesi ve Gümrük Çıkış Beyannamesinin kapatılması durumunda;

• Eylem: GTB tarafından Kabul Uygulama Yanıtı dönülecektir.

Senaryo 2) Bir faturada mal kalemlerinden, bir kısmının yurt dışına çıkış işlemlerine başlanması ama bir kısmının henüz çıkış tarihinin belli olmaması durumunda(Örneğin; Bir faturada yer alan 100 kalem maldan 70 kaleminin yurt dışına çıkacağı bilinmesi ancak 30 kaleminin ise ileri ki bir tarihte çıkacağının planlanması halinde);

• Eylem: GTB tarafından söz konusu faturaya Red Uygulama Yanıtı dönülecek olup,çıkış işlemleri gerçekleştirilecek 70 birim mal için yeni bir e-Fatura düzenlenecek ve bu faturaya istinaden gümrük çıkış işlemleri tamamlanacaktır. Yeni düzenlenen 70 birimlik malı ihtiva eden e-Fatura için GTB kabul uygulama yanıtı dönecektir.Daha sonra gümrük çıkış işlemine konu edilecek 30 birimlik mal ihracı için yeni bire-Fatura düzenlenerek gümrük işlemleri tamamlanacaktır. Bu fatura için de GTB kabul uygulama yanıtını ihracatın gerçekleşmesi ile birlikte dönecektir.

İhracat işlemlerinde e-Fatura uygulaması kapsamında bir fatura sadece bir GÇB’ye konu edilecektir.

Senaryo 3) e-Fatura GTB sistemine düştükten sonra faturada yer alan kalemlerden hiçbirinin Gümrük Çıkış Beyannamesine konu edilmeden GTB tarafından kabul görmemesi durumunda;

• Eylem: GTB tarafından Red Uygulama Yanıtı dönülecek, bu yanıt üzerine mükellef yeni bir fatura düzenleyerek tekrar gönderecektir.

Senaryo 4) Bir faturada n kalem mal gösterildiği halde GÇB’de daha fazla kalem mal çıkartılmak isteniyorsa (Örneğin: Bir faturada 100 kalem mal gösterildiği halde GÇB’de 130 kalem mal çıkartılmak isteniyorsa);

• Eylem: 100 kalemlik fatura kabul edilip GTB sisteminde yer alan belge numarasıyla eşleştirilerek GÇB’de gösterilecektir.Ek olarak çıkartılmak istenen 30 kalem için ise ihracatçı tarafından ayrı bire-fatura düzenlenip bu fatura için alınan belge numarası aynı GÇB’ye eklenecektir.Her fatura için kabul uygulama yanıtı dönülecektir.

YOLCU BERABERİ EŞYA İHRACI FATURASI (TAX FREE FATURA) İŞ AKIŞI VE ROLLER

Yolcu beraberi eşya ihracı faturalarının alıcı bilgilerine ilaveten Gümrük ve Ticaret Bakanlığının bilgilerine de yer vereceklerdir. Düzenlenen faturalar onay için Gümrük çıkış memurunun ekranına düşecektir.Onaylanan faturalar vergi iade ödemesi için ilgili yetki belgeli aracı kurumların sistemine düşecektir.

Yolcu beraberi eşya faturalarının elektronik ortamda işleyişi için gerekli 5 farklı rol vardır:

1. Alışveriş Firması – Fatura Düzenleyen – Satıcı Kurum
2. Merkez – Gelir İdaresi Başkanlığı
3. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı
4. Yetkili Aracı Kurum
5. Türkiye’de İkamet Etmeyen Yolcu